Bevindingen gesprekken NVRG en regiogemeenten

In 2024 schreef de NVRG alle regiogemeenten aan met een aanbod om mee te denken over de invulling van de Hervormingsagenda Jeugd. Hierop is boven verwachting gereageerd. Op 24 januari 2025 presenteerden Ellen Brokx en Monique Hof de resultaten van de gesprekken, tijdens het symposium 'Zorg voor de toekomst' in Apeldoorn.

Symposium 24-1-25Ellen Brokx en Monique Hof tijdens het symposium 'Zorgen voor de toekomst'

 

Hervormingsagenda Jeugd en inzet van systeemtherapie

Gemeenten staan voor intensieve taak. Zij hebben zowel de taak de jeugdzorg te verbeteren, terwijl ze deze tegelijkertijd ook betaalbaar moeten houden. Deze punten zijn uitgewerkt in de Hervormingsagenda Jeugd. Dit is tevens een complexe taak, omdat we in de maatschappij zien dat er lange wachtlijsten zijn in de GGZ, de overgang van jeugd- naar volwassenzorg niet aansluit en er sprake is van een personeelstekort. Er is een omslag gewenst van individueel gestuurde hulp naar een gezinsgerichte en contextgerichte aanpak, zoals deze ook beschreven wordt in de Hervormingsagenda. En de gemeenten worden ook nog geconfronteerd met fikse bezuinigingsrondes. 
 
Vanuit de NVRG hebben we de regiogemeenten aangeschreven omdat we denken oplossingen te kunnen bieden bij de vraagstukken waar de gemeenten voor staan, als experts op het gebied van complexe (jeugd)problematiek. Diverse gemeenten gingen het gesprek met ons aan om de kracht van het systeemtherapeutisch denken en werken te bespreken en zo een actieve bijdrage te leveren aan de invulling van de Hervormingsagenda Jeugd.

  
Zorgen voor de toekomst

Een eerste terugkoppeling van de uitkomsten van de gesprekken vond vindt plaats op vrijdagmiddag 24 januari tijdens het symposium Zorgen voor de toekomst, georganiseerd door de praktijken Wegwijs en Systeemwijs, in samenwerking met de NVRG. Zo’n 60 deelnemers bezochten dit symposium, onder wie beleidsmedewerkers, jeugdconsulenten, zorgaanbieders en wethouders. Tijdens de inleiding deelden Monique Hof (praktijk Systeemwijs) en Ellen Brokx (bestuurslid NVRG) hun bevindingen van hun ontmoetingen met de regiogemeenten in het land. Floortje Scheepers en Hans Bom hielden een interactieve lezing rondom het thema van het congres ‘Zorgen voor de Toekomst’. Zij betrokken de deelnemers bij de dialoog over de veranderingen die nodig zijn om de zorg goed te blijven organiseren. 

 

Floortje 24-1-25Floortje Scheepers


Bevindingen gesprekken regiogemeenten

De gewenste omslag van individueel gestuurde hulp naar een gezinsgerichte en contextgerichte aanpak binnen de Jeugdzorg, samen met fikse bezuinigingsrondes, zorgt ervoor dat dit een ingewikkelde transitie is. Het streven is dat er minder mensen gebruik maken van zorg. De vraag is dus: hoe kun je het hele gezin goed bedienen én de zorg betaalbaar houden? Dit is een paradox waarbij gemeenten de vraag stellen wat er gereguleerd moet worden en wat er vrijgelaten moet worden in de zorg. Op dit moment worden zowel de vraag naar zorg als de zorgverlening ervaren als ongrijpbaar. Wat er vaak gebeurt bij complexe problemen is dat er veel aandacht gaat naar controle, administratie en protocollen. De zorg is individueel en er is geen samenhang tussen de verschillende domeinen. Er worden pleisters geplakt en de inhoud/ systemische blik is niet dominant. Naast de gewenste transitie naar een meer systemische aanpak is er ook een transitie gewenst naar een uitvoering die vooral over de inhoud gaat met minder nadruk op controlemechanismen en administratieve lasten.

Tijdens de gesprekken met de gemeenten hebben we verschillende stromingen zien. Globaal kunnen we stellen dat er enerzijds gemeenten zijn die vanuit een duidelijke visie werken. Er wordt meer vanuit een systemische blik gekeken naar de problemen in de regio en hier zijn de meeste veranderingen te zien. Ook zien we gemeenten die geen duidelijke visie hebben. De veranderingen worden op een andere manier aangepakt waarbij men vooral stuurt vanuit de controle op de financiën. Ten derde zien we gemeenten die wel proberen veranderen, maar doordat er een duidelijke visie ontbreekt, kun je spreken van een behoudend beleid waarbij weinig veranderingen worden doorgevoerd. 

Wij zien voor de systeemtherapeuten en systemisch werkers veel kansen in de Jeugdzorg. We zullen dan ook verder gaan met de bezoeken aan de regiogemeenten. De deelnemers aan het symposium hebben ons laten weten dat ze enthousiast zijn graag een vervolg zien ten aanzien van de verschillende projecten die al in het land bestaan. Hierover wordt nu nagedacht. Zodra er meer nieuws is, zullen we dit communiceren via de NVRG-nieuwsbrief.