Leden informeren leden: parentificatie, ik ook? Door Mirjam Hinfelaar
Wil iets delen? In deze nieuwe rubriek kun je een ervaring delen die voor andere NVRG-leden interessant is. Mirjam Hinfelaar, klinisch psycholoog en voorzitter van NVRG, trapt af. Zij bezocht de studiedag 'Parentificatie: het landschap van de getraumatiseerde afhankelijkheid' op 29 november jl. in de Rode Hoed.
Parentificatie, ik ook?
Vrijdag 29 november j.l. bezocht ik een interessante en gevarieerde studiedag over Parentificatie in de Rode Hoed in A’dam met als dagvoorzitter prof. dr. Frans Schalkwijk, psychoanalyticus, psychotherapeut, forensisch rapporteur en supervisor bij de NVPP en NVP. Frans hield zelf de inleiding waarin hij begon met te benoemen dat het onderwerp niet terug te vinden is in de DSM. Hoewel parentificatie vaak wordt gezien als een ongezonde situatie waarin een kind of jongere is beland, benadrukte hij dat parentificatie ook constructief kan zijn en een gevoel van zelfwaardering teweeg kan brengen.
Frans schetste het concept parentificatie door de theorie van Nagy aan te halen die vier soorten parentificatie onderscheidt: het verzorgende kind, het perfecte kind, het kind dat kind moet blijven en het zwarte schaap. Hij verbond dit beeldend met de hechtingstheorie en haalde daarbij levendige voorbeelden aan uit eigen praktijk. Zijn conclusie was dat het doel van een geparentificeerd kind is: proberen het gezinsgebeuren voorspelbaar te maken. Een overlevingsmechanisme dus.
Als mensen (en zoogdieren) hebben we de behoefte om te zorgen. Soms wordt die behoefte wat te vroeg of te sterk aangesproken en daarmee sterk ontwikkeld. In de lezing (met digitale feedback uit de zaal) van psychiater Antoinet Oostindier, kwam dit mooi terug. Oostindiër is psychiater en initiatiefnemer van Aerrea, een instelling exclusief voor zorgprofessionals. Als hulpverleners blijken velen van ons (74% van de zaal) die zorgbehoefte voor anderen sterk ontwikkeld te hebben. Goed voor jezelf zorgen en grenzen aangeven is daarom voor onze beroepsgroep extra belangrijk.
Naast pakkende lezingen van Muriel Vermeulen (klinisch psycholoog, psychotherapeut, psychoanalytica en Infant Mental Health-specialist) en Marc Hamburger (psychoanalyticus-psychotherapeut en docent in het psychotherapie-onderwijs) sprak ook ons eigen NVRG-lid Fariba Rhmaty (systeemtherapeut en NVRG erkende opleider) op deze dag. Kernzinnen om de lezingen van deze drie sprekers te karakteriseren waren voor mij respectievelijk:
- De kern van 'goed genoeg' ouderschap is onvoorwaardelijke verantwoordelijkheid (Muriel Vermeulen)
- Pas op voor 'goed lopende therapieën'! Bij parentificatie worden namelijk kinderen die NIET vragen, overgeslagen (Marc Hamburger)
- Luisteren, nog eens luisteren en daarna bruggen bouwen (Fariba Rhmaty)
Kortom, dit was voor mij een inspirerende dag waarbij ik nieuwe verbindingen heb gelegd. Het belang van echt gezien, gehoord en gerespecteerd (de 3 G’s) worden - ongeacht leeftijd, culturele achtergrond en of je nu patiënt of hulpverlener bent - werd beeldend van alle kanten belicht.
Mirjam Hinfelaar, voorzitter NVRG
Ook iets delen? Stuur je verhaal naar nvrg@nvrg.nl