Thema

Het NVRG-congres 2022 belooft een verdere verdieping van het thema Systeem-(OM)-Denken- Systeemdenken en de nieuwe GGZ te worden, waar we tijdens het webinar in september 2021 een start mee maakten. In de keynotes maken we kennis met het gedachtengoed dat iemand met psychiatrische of psychologische problemen meer is dan zijn of haar ziekte of probleem. Tijdens de parallelsessies zal dit thema verder verdiept worden. Wanneer we minder vanuit ziekte en beperking en meer vanuit een persoon met vele eigenschappen kijken vraagt dat een andere manier van kijken naar mensen en hun omgeving. Kijken en denken in kansen en mogelijkheden van mensen en dat kan natuurlijk niet zonder alle betrokkenen een stem te geven. Ervaringsdeskundigen kunnen ons bij uitstek helpen deze andere insteek vorm te geven, zij hebben daarom een prominente plaats in het programma. Daarnaast komen sprekers aan het woord die vanuit hun eigen invalshoek ons kunnen helpen dit gelijkwaardige en de-stigmatiserende gedachtengoed handen en voeten te geven.

Ochtendprogramma in Amare Den Haag en online/on-demand

09:00 uur     Ontvangst deelnemers in Amare Den Haag en inloop online
09:30 uur     Opening en introductie dagvoorzitter Floortje Scheepers
09:35 uur     Floortje blikt terug op het kick-off webinar 17 september ’21 en kijkt vooruit
09:45 uur     Keynote Anne Marsman
10:25 uur     Keynote Laura Batstra en Sanne te Meerman
11:00 uur     Ochtendpauze
11:25 uur     Keynote Michael Milo
12:05 uur     Keynote Griet Op de Beeck
12:50 uur     Rondetafelgesprek o.l.v. Floortje met keynote sprekers
13:10 uur     Afsluiting online deelnemers

Middagprogramma in Amare Den Haag

13:15 uur     Lunchpauze
14:00 uur     Ronde 1 met 7 verschillende workshops/lezingen
15:05 uur     Middagpauze
15:30 uur     Ronde 2 met 7 verschillende workshops/lezingen
16:45 uur     Slotgesprek o.l.v. Floortje Scheepers 
17:15 uur     Borrel

Abstracts keynotes

Keynote Anne Marsman
Beyond dis-ease and dis-order: een systemisch perspectief op psychisch lijden
Omschrijving:
In november 2021 promoveerde Anne op haar onderzoek naar de langdurige gevolgen van ingrijpende gebeurtenissen in de jeugd. In haar proefschrift ‘Beyond dis-ease and dis-order’ onderzocht ze onderliggende mechanismen die mogelijk een rol spelen in het ontstaan van psychische klachten, en pleit ze voor een meer holistische benadering van mentale (on)gezondheid waarin ook aandacht is voor de rol van het lichaam. Daarnaast belicht ze ook een ander aspect, namelijk dat wat wij als ziekte (disease) en stoornis (disorder) opvatten en behandelen, niet op de laatste plaats vooral een uiting van onrust (dis-ease) en wanorde (dis-order) is in het systeem waar iemand deel van uitmaakt. In deze lezing deelt Anne een dergelijke benadering en schetst ze aan de hand van haar persoonlijke ervaring en wetenschappelijke kennis een systemisch perspectief op psychisch lijden.
Leerdoelen:
Basiskennis opdoen rondom langdurige gevolgen van ingrijpende gebeurtenissen in de jeugd. Creëren van een systemisch perspectief op psychisch lijden.

Keynote Laura Batstra en Sanne te Meerman
De nieuwe GGZ; Anders handelen vereist anders denken
Omschrijving:
De Jeugdwet van 2015 vraagt van degenen die betrokken zijn bij kinderen met mentale problemen om voortaan anders te handelen. Uitdagend of afwijkend kind gedrag moeten we normaliseren en verwijzingen naar specialistische zorg minimaliseren. In de GGZ voor volwassenen klinkt een soortgelijke oproep. Als samenleving zouden we meer moeten accepteren dat moeilijkheden bij het leven horen en dat specialistische zorg niet altijd nodig is. Laura Batstra en Sanne te Meerman betogen dat de in onze samenleving nog altijd dominante biomedische voorlichting over mentale en gedragsproblemen het handelen vanuit systeemdenken in de weg staat. Zij zullen dit illustreren met voorbeelden en met het publiek in gesprek gaan over mogelijke manieren om tegenwicht te bieden aan het dominante stoornis denken.
Leerdoelen:
Deelnemers hebben na de keynote kennis van de wijdverbreidheid en invloed van het dominante stoornis denken. Daarnaast hebben ze ideeën gekregen over hoe zij zelf en hoe anderen bij kunnen dragen aan eerlijke en actuele voorlichting over mentale problemen, waardoor systemisch denken en handelen bevorderd wordt.

Keynote Michael Milo
Veranderen in Ecosystemen: Systeemtherapie op Systeemniveau
Omschrijving:
Michael Milo is Verbinder. Een ‘beroep’ als geuzennaam na speurtochten als heftruckchauffeur, muzikant, GZ-psycholoog, MBA graduate, eHealth laborant, docent en auteur. In kameraadschap met Jim van Os, Philippe Delespaul en Gijs Ockeloen geeft hij vorm aan “de Nieuwe ggz” en in het verlengde daarvan aan GEM (Ecosysteem Mentale Gezondheid). Waar “psychisch lijden” niet langer als “ziekte” in “escalerende zorgpaden” wordt behandeld maar dat de persoon en zijn omgeving bijstaat in een persoonlijk en moeilijk leerproces van “je ding kunnen doen” ondanks de uitdaging van een meer dan gemiddelde psychische gevoeligheid. Ben het daar maar eens mee oneens …
Maar hoe doe je dat? Hoe kom je tot zo een cultuurverandering zonder niet verder te komen dan inspirerende symposia, samenwerkingsconvenanten of de noodklok luidende rapporten? Hoe zorg je ervoor dat zowel de burger/cliënt/patiënt en diens omgeving, behandelaren, Zorgverzekeraars, Gemeenten, koepels als De Nederlandse GGZ, MIND, Kennisinstellingen, Sociale Ondernemers, Ervaringsdeskundigen mee ontwerpen en zich eigenaar gaan voelen van de nieuwe oplossingen? Met al hun beelden, belangen en ingeslepen organisatiepatronen en verdienmodellen? Een transformatievraagstuk welhaast van het niveau van de klimaatcrisis, wereldvrede of vrouwenrechten.
GEM is een coalitie met inmiddels op landelijk en regionaal niveau alle genoemde spelers als partner. En GEM heeft een aanpak ontwikkeld om de transformatie vorm te geven: systeemtherapie op systeemniveau. Geen betere plek dan deze toe te lichten en te toetsen bij een zaal vol experts in systeemdenken!
Leerdoelen:
De inhoudelijke analyse van GEM als “actie onderzoek” om de Nieuwe ggz te realiseren. De aanpak van transformatie op landelijk en regionaal niveau om dit te realiseren. Wat zijn de overeenkomsten tussen systeemtherapeutisch denken en de veranderkundige aanpak van een transformatie?

Keynote Griet Op de Beeck
Omschrijving:

Programma ronde 1

Bert Wienen: Weten we van gekkigheid nog wat normaal is?
Omschrijving:
Normaliseren is helemaal een buzzword geworden, we horen en lezen het overal terug. In deze lezing gaan we op zoek naar hoe we normaal beschouwen en ook hoe normaliseren voorwaardelijk is voor het realiseren van meer inclusief onderwijs (en inclusief beleid in gemeenten). Normaliseren kan alleen als we in de context durven kijken, andere hypothesen durven te stellen en dus hebben we de kennis en kunde van het systeemgerichte werken en denken nodig. Zowel in de praktijk als ook bij het vormen van beleid.
Leerdoelen:
1. blikrichting veranderen van kind – naar context;
2. inzet van systeemgerichte kennis in beleid en praktijk;
3. weet u waarom normaliseren voorwaardelijk is voor meer inclusiviteit en inclusief onderwijs;
4. verkennen we diverse betekenissen van het normaliseren.

Karin Wagenaar: EFT in drie modaliteiten
Omschrijving:
Emotionally Focused Therapy (EFT) is een wetenschappelijk onderzocht succesvol model voor het behandelen van koppels. Er is nu een uitbreiding naar gezinnen en individuen (Attachment Theory in Practice, Sue Johnson). Door een coherent model te gebruiken dat als een landkaart of routekaart dient voor de therapeut, is het mogelijk om vanuit ditzelfde hechtingsperspectief individuen, koppels en gezinnen te behandelen. Daarmee zijn de ingewikkelde schotten tussen systeem en individu en de samenhang daartussen niet meer belemmerend; kortom het geeft mogelijkheden tot integratie. De focus op ontwikkeling van het zelf in context maakt een vloeiende overgang mogelijk tussen verschillende behandelmodaliteiten, zonder dat er sprake is van een tegenstrijdig behandelfocus. Individuele problematiek is te begrijpen vanuit een relationele visie, immers niemand functioneert in een vacüum. Het zelf ontwikkelt zich in belangrijke relaties. De therapeut kan -werkend vanuit een coherent model- heling tot stand brengen in verschillende relaties en op verschillende niveaus. Dit sluit volledig aan bij de systeemtherapeutische traditie waarin er wordt stilgestaan bij de de individuele behoeften van de systeemleden, maar ook bij de behoefte van het systeem als geheel. Tevens sluit het aan bij het transdiagnostisch denken en de nieuwe ggz waarin de mens in zijn geheel wordt gezien en er minder focus is op classificatie.
Leerdoelen:
In deze workshop laat ik zien hoe een behandeling vanuit die verschillende EFT modaliteiten tot een geheel wordt. Dat doe ik aan de hand van videobeelden en voorbeelden uit de praktijk. Naast theorie en beeldmateriaal kunnen de deelnemers oefenen met rollenspel.

Robert van Hennik en Didier Rammers: Een systemische kijk op consulatie, een handelingskader bij complexe casuïstiek
Omschrijving:
Didier Rammers en Robert van Hennik hebben in samenwerking met CCE-coördinatoren een systemische werkwijze ontwikkeld voor consulatie bij complexe zorgvragen. In deze werkwijze brengen we allereerst het netwerk in kaart, stellen we in overleg een leergemeenschap samen, bestaande uit cliënten, sociaal en professioneel betrokkenen en CCE-consulenten. Deelnemers in de leergemeenschap zoeken in dialoog betekenisgeving die de ruimte schept om mee verder te kunnen gaan. Pas nadat er door alle betrokkenen “ja” gezegd kan worden m.b.t. een gedeeld verhaal kan er een plan gemaakt worden. De leergemeenschap volgt de implementatie van dit plan, evalueert de samenwerking en de ontwikkelen om daarmee te leren hoe er geleerd wordt. In de workshop wordt de werkwijze toegelicht met vele voorbeelden uit de praktijk. Interesse? Bekijk alvast de video presentatie.
Leerdoelen:
1. kennis over systemische consulatie;
2. kennis over complex dynamische systemen; 
3. aandacht voor stagnatie en impasses in therapie;
4. dialoog over inzet van het netwerk, 2e orde veranderingen, leren leren.

Anne Marsman en Frank Bonekamp: De kracht van kwetsbaarheid in een relatie
Omschrijving:
Trauma en psychische klachten kunnen grote impact hebben, zowel op persoonlijk als systemisch niveau, als ook op mentaal en lichamelijk niveau. Aan de hand van praktische voorbeelden nemen Anne en Frank je mee in hun gezamenlijke en individuele ervaring van deze impact, en de zoektocht naar hoe hier mee om te gaan. Ze delen de weg die ze samen al hebben gevonden, en daar waar ze nog steeds zoekende zijn. Altijd al iets over dit thema willen vragen, maar je vraag niet eerder durven stellen? Grijp tijdens deze workshop (anoniem) je kans!
Leerdoelen:
Handvatten voor traumasensitief partnerschap en hoe de kracht van ieders kwetsbaarheden te benutten binnen een relatie.

Inge Kerstjens en Ferdi Slijkhuis: Wij Systeem Therapeutisch Werkers willen Systemisch Werken binnen ons eigen Systeem!
Omschrijving:
Tijdens deze workshop doorlopen Ferdi en Inge een Systeem Therapeutisch traject waarin de vertaalslag gemaakt wordt naar de eigen positie binnen het krachtenveld waarin wij, soms gedwongen, voortbewegen en strijden voor ons bestaansrecht. Wat kunnen we leren van de systeem therapeutische werkwijze wanneer we die toepassen op onze eigen positie in de actuele context? Hebben we bestaansrecht? Hoe positioneren we ons binnen het werkveld? Wie zijn wij? Wie zijn er nog meer? Hoe werken we?"
Leerdoelen:
1. Zicht krijgen op en vergroten van kansen en mogelijkheden als STW-er binnen de eigen werksetting.
2. Spreken met en leren van elkaar binnen de eigen professionele context als systeem therapeutisch werker.
3. Ervaringsgericht kennismaken met werkvormen die toegepast worden binnen het systeem therapeutisch werk en deze kunnen vertalen naar zowel de eigen professionele identiteit als ook het cliëntcontact.

Kitlyn Tjin A Djie, Maggie Wood en Judith Limahelu: Het Beschermjassenhuis; hulpverleners geven de regie terug aan de familie
Omschrijving:
De unieke meerwaarde van Beschermjassen is de nadruk die het legt op inbedding in de familie door middel van het bieden van een intergenerationeel perspectief. Via de technieken van het genogram en de levenslijnen worden cliënten ingebed in het familiesysteem. Het Beschermjassenhuis is een veilige plek waar hulpverleners en families samenkomen en met elkaar leren wat nodig is om de familie de regie terug te geven. Dit is nodig omdat hulpverleners de neiging hebben om families te koloniseren. Vaak wijzen problemen in families op transgenerationele overdracht van trauma dat zich voordoet als belangrijke kwetsbare familieverhalen niet zijn gedeeld. In het Beschermjassenhuis zoeken we naar de verborgen geschiedenissen in de generaties om zo nieuwe kansen voor herstel te creëren.
Leerdoelen:
1. ervaren hoe het bijdraagt aan families als je als professionals elkaar gaat dragen en inbedden;
2. inzicht en kennis verkrijgen in de impact van wereldgeschiedenissen in relatie tot het leed in families;
3. bewust worden van hoe de thema’s uitsluiting, onderdrukking en racisme geworteld zijn in de bagage van zowel de families als de professional;
4. geïnspireerd raken om cultuur, historie en (groot)familie een plek te geven in hulptrajecten.

Gijs Ockeloen: Het VeranderAtelier
Omschrijving:
Transities kunnen ‘als vanzelf’ verlopen, traag, alleen na ingrijpen of helemaal niet. ‘Vanzelf’ gebeurt alleen als niemand ‘pijn hoeft te lijden’. Vaker is er een ‘steuntje in de rug’ nodig in de vorm van subsidie of een wettelijke maatregel. Sommige transities zijn dromen die nooit tot stand lijken te komen (eerlijke verdeling voedsel over de wereld). En dan is er nog een categorie ‘broodnodige’ transities, dat zijn de transities die grote offers vragen. Denk aan de ‘klimaattransitie’. Een VeranderAtelier heeft als doel een strategisch pad te ontwikkelen om een transitie te bewerkstelligen op een moment dat ‘het oude’ systeem nog niet in brand staat, terwijl het beloofde nieuwe systeem nog tal van kinderziektes, en misschien zelfs onopgeloste vraagstukken bevat. In deze workshop ‘VeranderAtelier’ gaan we in sneltreinvaart (we doen normaal gesproken 5 sprints van 8 uur) een strategisch pad uitstippelen voor een dergelijk ‘broodnodige’ transitie. We zetten hiertoe een vijftal stappen gebaseerd op een Transitiemodel van Derk Loorbach (Drift).

Programma ronde 2

Marianne de Planque, Marlous Engelsma en Natascha Hauser-Middelberg: Verbindend Gezag met een extra dimensie
Omschrijving:
In deze workshop leggen we als eerst uit wat verbindend gezag is. Als extra dimensie voegen wij toe hoe je een ervaringsdeskundige kunt gebruiken in de oudercursus. Te denken valt aan: support van een ervaren ouder voor de therapeuten. Een ouder met ervaring met Verbindend Gezag mee laten draaien in de groep als trainer. Verder vertellen we je welke informatie hierover al beschikbaar is en nemen we je mee in onze eigen ervaring. We maken gebruik van filmmateriaal en een interactief element.
Leerdoelen:
1. basiskennis over verbindend gezag;
2. de deelnemer ervaart de meerwaarde van samenwerking met een ervaringsdeskundige;
3. informatie over hoe je een ervaringsdeskundige in zou kunnen zetten bij oudergroepen Verbindend Gezag;
4. een nieuwe dimensie in het aanbieden van Verbindend Gezag in oudergroepen toepassen.

Saniye Yucel-Ozturk: Yucelmethode, werken vanuit co-creatie
Omschrijving:
Vragen van mensen kunnen soms heel complex en ingewikkeld zijn. Hoe kun je als professional, als ondersteuner deze complexiteit, ingewikkeldheid in een verteerbare manier vanuit co-creatie met de hulpvrager bespreken? Het wordt een interactieve bijeenkomst.
Leerdoel:
Kennismaking met de Yucelmethode en wat deze kan betekenen voor ondersteuners maar vooral ook voor de hulpvragers.

Dirk Corstens en ervaringsdeskundige: Peer-supported Open Dialogue
Omschrijving:
Een ervaringsdeskundige en een psychiater - beiden trainers - verzorgen deze workshop samen. We vertellen kort iets over de principes van Open Dialogue en de achtergrond van Peer-supported Open Dialogue. Vervolgens doen we een rollenspel met een sociaal netwerk waarin jij aan den lijve ('embodied’) kunt ervaren wat de houding die in Open Dialogue wordt gevraagd bij jezelf en het sociaal netwerk teweegbrengt. Verdragen van onzekerheid is een belangrijke kernwaarde.

Sanne te Meerman: De richtlijn voorlichting ADHD: hoe te gebruiken bij het analyseren en zo nodig aanpassen van communicatie richting de cliënt?
Omschrijving:
In 2021 is de richtlijn voorlichting ADHD verschenen. Een uniek document, want zover bekend is er geen land ter wereld waar er een richtlijn is over de communicatie met betrekking tot ADHD. Toch is de urgentie hoog. Uitspraken als ‘ADHD is een neurobiologische stoornis’ nemen een loopje met wat we echt weten uit hersenonderzoek. Maar als we de probleemdefinitie beperken heeft dit uiteraard consequenties voor de oplossingsruimte: dus als we druk en dromerig gedrag framen als een biologische stoornis beperkt dit ons handelen ten opzichte van dit soort gedrag.
We noemen dit proces waarmee we complexe problemen reduceren tot simpele hersenstoornissen ‘reificatie’. Na een kort vertoog over hoe ‘reificatie’ dan precies ons zorgsysteem in de greep houdt, gaan we concreet kijken hoe we beter kunnen communiceren over paraplutermen als ADHD. We gaan dit doen door verschillende thema’s uit de richtlijn voorlichting ADHD te bespreken en zelf, aan de hand van de thema’s in de richtlijn, verwarrende of zelfs misleidende teksten te verbeteren.
Naast dat we in de workshop concreet teksten gaan herschrijven gaan we door middel van rollenspelen ook ervaren als hulpverlener en als client wat het met ons doet om verschillende visies over druk gedrag te communiceren naar de client en hoe het is als client om deze visies te vernemen uit de mond van professionals. Wat zijn de voor en nadelen van de verschillende interpretaties van de onderhavige onderzoeken naar ADHD voor zowel client als hulpverlener? We gaan met elkaar in gesprek over de ervaringen.
Leerdoelen:
De aanwezigen leren helderder communiceren over druk gedrag en ADHD zodat de informatie die ze verstrekken aan cliënten dicht bij het wetenschappelijk onderzoek blijft en er geen schijnzekerheden verkondigd worden. Daarnaast ervaren de deelnemers aan de workshop hoe het is om (on)zekerheid te geven aan de client en hoe het is om (on)zekerheid te ontvangen. Stimuleert het zelf oplossend vermogen? Of mis je de houvast?

Gijs Ockeloen: Het VeranderAtelier
Omschrijving:
Transities kunnen ‘als vanzelf’ verlopen, traag, alleen na ingrijpen of helemaal niet. ‘Vanzelf’ gebeurt alleen als niemand ‘pijn hoeft te lijden’. Vaker is er een ‘steuntje in de rug’ nodig in de vorm van subsidie of een wettelijke maatregel. Sommige transities zijn dromen die nooit tot stand lijken te komen (eerlijke verdeling voedsel over de wereld). En dan is er nog een categorie ‘broodnodige’ transities, dat zijn de transities die grote offers vragen. Denk aan de ‘klimaattransitie’. Een VeranderAtelier heeft als doel een strategisch pad te ontwikkelen om een transitie te bewerkstelligen op een moment dat ‘het oude’ systeem nog niet in brand staat, terwijl het beloofde nieuwe systeem nog tal van kinderziektes, en misschien zelfs onopgeloste vraagstukken bevat. In deze workshop ‘VeranderAtelier’ gaan we in sneltreinvaart (we doen normaal gesproken 5 sprints van 8 uur) een strategisch pad uitstippelen voor een dergelijk ‘broodnodige’ transitie. We zetten hiertoe een vijftal stappen gebaseerd op een Transitiemodel van Derk Loorbach (Drift).

Carlijn Welten: LEF
Omschrijving:
Het momentum van de verandering in de psychiatrie is nu. Veel denkers, wetenschappers en vakidioten hebben voor ons het voorwerk gedaan. Het is duidelijk wat de thema’s van verandering zijn, alles ligt al op tafel. Als we willen kunnen we het oppakken en doorvoeren. Het is tijd om tot actie over te gaan. LEF is van essentieel belang en heeft geleid tot de opening van Het Huis. Wat betekent die verandering in onze klinische praktijk? Wat betekent het om het systemische denken op alle facetten van zorg door te voeren? Wij zetten de stap, jij ook?
Leerdoel:
Denken omzetten in doen

Jason Bhugwandass
Omschrijving:

Accreditaties

Bij de volgende verenigingen/accreditatiebureaus wordt accreditatie aangevraagd:

• Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie (NVRG)
• Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP)
• Accreditatiebureau - FGzPt - Specialisme GZ-psycholoog
• Kwaliteitsregister Psychotherapie (NVP)
• Accreditatiebureau NIP Kinder- en Jeugdpsycholoog (K&J) / NVO Orthopedagoog-Generalist (OG)*
• NIP-Eerstelijnspsychologie (NIP)

* Jeugdzorgwerkers en jeugd- en gezinsprofessionals mogen door NIP/NVO geaccrediteerde scholing indienen voor herregistratie. Is een bij- of nascholing al geaccrediteerd bij NIP Kinder- en Jeugdpsycholoog (K&J) of NVO, dan hoeft dat niet ook nog bij SKJ.

Investering

Fysiek in Amare Den Haag:

• LID ST/STW € 270,- (incl. btw)
• LIO ST/STW en LID PEN € 195,- (incl. btw)
• NVRG sectiebestuurslid € 162,- (incl. btw)
• Overige deelnemers € 340,- (incl. btw)

Online ochtendprogramma:

• LID ST/STW € 150,- (incl. btw)
• LIO ST/STW en LID PEN € 95,- (incl. btw)
• NVRG sectiebestuurslid € 90,- (incl. btw)
• Overige deelnemers € 225,- (incl. btw)